Streszczenie Autorem powieści jest Aleksander Kamiński. Została ona wydana w 1943 r. i jest oparta na prawdziwych wydarzeniach z lat 1939-1943. Opowiada ona historię: Tadeusza Zawadzkiego ps. “Zośki” Jana Bytnara ps. “Rudy” Macieja Dawidowskiego ps. “Alek” oraz wielu innych chłopców. Główni bohaterowie utworu byli uczniami Gimnazjum im. Stefana Batorego oraz należeli do drużyny harcerskiej „Buki”. W maju 1939 r. zdali maturę. Pierwsze dni września 1939 r. brutalnie przerwały ich marzenia i plany na przyszłość. Wraz z innymi harcerzami wyruszyli na wschód. Dowodził nimi drużynowy Leszek Domański, pseudonim Zeus. Przez kolejne kilka tygodni nieśli pomoc rannym uchodźcom. Na drogach panował chaos i popłoch. W końcu powrócili do Warszawy, która była okupowana przez Niemców. W czerwcu 1940 r. aresztowali i rozstrzelali oni ojca Alka, który był dyrektorem fabryki broni. Młodzi harcerze postanowili stawiać opór okupantowi. Początkowo połączyli siły z lewicową organizacją PLAN. Po jakimś czasie postanowili jednak ją opuścić, gdyż nie podzielali jej celów partyjno-politycznych. Następnie drużyna “Buków” przyłączyła się do akcji Małego Sabotażu prowadzonej przez tajną organizację “Wawer”. Mały sabotaż polegał na pisaniu antyhitlerowskich haseł na murach, wysyłaniu ostrzeżeń, ośmieszaniu zarządzeń okupanta i dezorganizowaniu jego akcji propagandowych. Miał duże znaczenie psychologiczne – jego celem było utwierdzenie ludności o istnieniu i działaniu ruchu oporu oraz o możliwości zwycięstwa pomimo niemieckich represji. „Chodziło o to, by Niemiec widział i czuł, że pobity kraj nie został pokonany, że go jako okupanta nienawidzi. Chodziło o to, by dręczyć i niepokoić nieprzyjaciela unaocznianiem mu, że istnieją podziemne siły polskie, w każdej chwili gotowe do wyjścia na świat i do odwetu”. Jedną z wielu rodzajów akcji, jakie przeprowadzili było zrywanie ogromnych niemieckich flag. W tym zadaniu prześcigali się Alek i Rudy a dowodził nimi Zośka, który był komendantem jednego z szesnastu rejonów Wawra. Trudna sytuacja materialna w okupowanej Warszawie sprawiła, że chłopcy musieli pomagać rodzinom w finansowym utrzymaniu. Zaczęli więc wykonywać różnego rodzaju prace. I tak Zośka założył wytwórnię marmolady, Rudy udzielał korepetycji, Alek jeździł rikszą a potem pracował na wsi jako drwal. Ponadto zorganizowali tajne nauczanie matematyki i fizyki, czyli tzw. komplety, które oczywiście były nielegalne. Brali też udział w dyskusjach historycznych i światopoglądowych. “W tym też czasie Zośka, Alek, Rudy i kilku innych -wstąpiło do Szkoły Budowy Maszyn im. Wawelberga. Uczyli się starannie, choć nie była to szkoła, do której by uczęszczali w czasach normalnych. W każdym jednak razie była to szkoła i normalna nauka. Dawała więcej niż komplety, szczególnie gdy się lekcje uzupełniało samokształceniem i „naciągało” profesorów na dodatkowe wyjaśnienia.” W dni świąteczne, takie jak 3 maja i 11 listopada, chłopaki rozwieszali polskie flagi i wypisywali na murach “Polska zwycięży!”. Ryzykowne akcje cementowały przyjaźń między nimi. Tym większy przeżyli szok, gdy Jacek Tabęcki wpadł i trafił do Oświęcimia, gdzie niedługo potem zginął. Jedną z głośniejszych akcji Wawra była tzw. “kopernikowska afera”. Po zajęciu Warszawy, Niemcy zasłonili napis “Mikołajowi Kopernikowi – Rodacy”, który widniał pod pomnikiem słynnego astronoma. Jako że zbliżał się dzień 19 lutego, a więc rocznica urodzin Kopernika, Alek postanowił uczcić ten dzień odsłonięciem napisu. Problem polegał na tym, że Niemcy zasłonili go grubą mosiężną płytą przytwierdzoną ogromnymi śrubami. Ponadto pomnik znajdował się w fatalnym miejscu – naprzeciwko Komendy Głównej granatowej policji. Gdy nadszedł dzień akcji, Alek był zestresowany. Mimo przechodzących wkoło ludzi odkręcił wszystkie cztery śruby. Był zaskoczony, że nikt nie zwracał na niego uwagi. Gdy płyta z hukiem odpadła, szybko uciekł jak najdalej od pomnika. Ku jego zdumieniu, żaden wartownik z komendy tego nie zauważył. Postanowił więc wykorzystać tę sytuację. Powrócił pod pomnik i zabrał ciężką płytę i ukrył ją gdzieś w zaspie. Parę dni później wraz z innymi kolegami wywieźli ją stamtąd i ukryli. Akcja odbiła się głośnym echem. Alek brał udział w wielu innych sabotażach. Niestety wskutek pewnej nieostrożności, na jego ślad wpadło Gestapo. Gdy weszli do jego domu, nie zastali go i aresztowali bliską mu osobę. Alek musiał uciekać na wieś i tam się ukrywać. Czas ten spędził u swojej narzeczonej, Basi Sapińskiej. Była końcówka roku 1942, gdy niemiecka ofensywa zatrzymała się na Stalingradzie. Losy wojny zaczęły się odwracać i dlatego w Polsce Komenda Sił Zbrojnych postanowiła nasilić akcje dywersyjne. W ramach Szarych Szeregów utworzono grupy szturmowe, do których weszli Alek, Zośka i Rudy. Jedną z ich akcji było wysadzenie torów, przez co niemieckie pociągi jadące na front nie mogły dostarczyć tam potrzebnego sprzętu. W Warszawie podczas jednej z licznych łapanek, został schwytany Alek. Na szczęście wyskoczył on z jadącego samochodu i zdołał uciec. Tego samego dnia aresztowania uniknął Rudy, który zjechał po linie z okna na tyłąch domu. Niestety podczas innej akcji Rudy został ranny, lecz szczęściem w nieszczęściu, rana była niegroźna. W marcu 1943 r. Gestapo aresztowało Heńka, w którego notatkach znajdował się adres Rudego, który również został aresztowany. Mimo straszliwych tortur, chłopak nikogo nie wydał. Tymczasem jego koledzy planowali go odbić. Na pierwszą akcję “góra” nie wyraziła zgody. Do kolejnej próby odbicia Rudego doszło 26 marca 1943 r., gdy przewożono go wraz z innymi więźniami na Pawiak. Akcja miała miejsce pod budynkiem Arsenału, dlatego nazwano ją “akcją pod Arsenałem”. Dowodził nią Stanisław Broniewski, ps. Orsza. Samochód, który przewoził więźniów został zaatakowany przez Zośkę, Alka i innych kolegów. Udało im się uwolnić Rudego i 25 innych więźniów. Niestety w akcji ranny został Alek. Mimo natychmiastowej operacji, rana postrzałowa brzucha okazała się śmiertelna. Stan Rudego również był beznadziejny. Podczas przesłuchań był tak skatowany, że nie miał szans na przeżycie. Przed śmiercią poprosił aby zadeklamowano mu Testament mój, Juliusza Słowackiego. “Zapanowała cisza. Czarny Jaś starając się opanować głos, mówił Testament. Rudy trzymał w dłoni rękę Zośki i szeptem powtórzył sinymi wargami jedną ze zwrotek: Lecz zaklinam, niech żywi nie tracą nadzieiA kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec… Rudy i Alek umarli tego samego dnia. Śmierć ich wywarła wstrząsające wrażenie na braterskim gronie przyjaciół. Zbyt wielka była poprzednio radość z odzyskania Rudego.” W odwecie za skatowanie Rudego, wydano wyroki śmierci na jego oprawców: Schultza i Langego, które wykonano jakiś czas później. Miesiąc po tych wydarzeniach wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Chłopaki nieśli pomoc walczącym Żydom i przekazywali im swą broń. Śmierć przyjaciół fatalnie wpłynęła na stan psychiczny Zośki, który czuł się współodpowiedzialny za ich cierpienia. Wyjechał na wieś i zaczął pisać wspomnienia, które zatytułował Kamienie rzucone na szaniec. To na ich podstawie Aleksander Kamiński napisał książkę Kamienie na szaniec. Po jakimś czasie Zośka powrócił do stolicy, gdzie został odznaczony Krzyżem Walecznych „za wyróżniającą się służbę żołnierską w szeregach wojska w konspiracji”. Również Rudy został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Walecznych, a Alek orderem Virtuti Militari. Po powrocie Zośka został przydzielony do zorganizowania kolejnej akcji odbicia więźniów przewożonych z Majdanku do Oświęcimia. Akcja miała miejsce w Celestynowie i przebiegła pomyślnie mimo, iż w niedużej odległości od nich znajdował się pociąg pełen niemieckich żołnierzy. Latem 1943 r. Niemcy wpadli na trop tajnego magazynu broni, gdzie zastali Wróbla i jego brata. Zawiązała się walka, w której Wróbel przy pomocy butelki z benzyną i granata pokonał 5 policjantów. W dalszej części książki opisana została niezwykle pechowa akcja pod Czarnocinem, która była dowodzona przez Zośkę. Jej celem było wysadzenie niemieckiego pociągu z amunicją. Najpierw w strzelaninie zginęło trzech kolegów Zośki. Pociąg nie został wysadzony, gdyż Zośka pomylił drogę i przyjechał za późno. Ostatecznie uszkodzono jedynie most. W drodze powrotnej dywersanci mieli wypadek – auto na zakręcie wypadło z drogi i dachowało. Kierowca był ciężko ranny. Zapakowano go do auta, którym jechał Zośka. Trzej inni szturmowcy musieli wracać pieszo i osłaniać konwój z rannym. Niestety rankiem natknęli się na niemiecki patrol. W potyczce zginęli Felek Pendelski, Andrzej Zawadowski (ps. Gruby) oraz Maciek. “Czarnocin – była to jedna z najbardziej pechowych i ciężkich robót Zośki. Drogo kosztowała – dała małe wyniki. Ale na wojnie – jak na wojnie! Żadne wojsko nie idzie od zwycięstwa do zwycięstwa.” Po tej akcji Zośka znowu miał poczucie winy. Pewnego dnia został aresztowany na ulicy. Aby nie wydać żadnych informacji zjadł kartkę z danymi do fałszywej karty rozpoznawczej, którą miał wręczyć łącznikowi. Tydzień później, dzięki pomocy przyjaciół, opuścił więzienie. Mijał czas a Zośka został przydzielony do kolejnej akcji, która okazała się jego ostatnią. Miano zlikwidować 10 posterunków niemieckiej żandarmerii. Zośka dowodził akcją we wsi Sieczychy. Atak był doskonale przygotowany i akcja zakończyła się likwidacją posterunku. W walce zginął tylko jeden szturmowiec – Zośka, który jako pierwszy wpadł na posterunek. Książkę kończą słowa: “Walka trwa. Trzeba przerwać tę opowieść. Opowieść o wspaniałych ideałach BRATERSTWA i SŁUŻBY, o ludziach, którzy potrafią pięknie umierać i PIĘKNIE ŻYĆ.“

O PORTALU Portal to codzienny serwis historyczny, setki artykułów dotyczących przede wszystkim najnowszej historii Polski, a także materiały wideo, filmy dokumentalne, archiwalne fotografie, dokumenty oraz infografiki i mapy. Więcej Polska w XX wieku Most w Czarnocinie. Fot. G. Nawrot Most na rzece Wolbórka w Czarnocinie (łódzkie), który w czasie II wojny światowej był miejscem akcji Szarych Szeregów opisanej w "Kamieniach na szaniec", będzie rozebrany przez PKP i trafi na złom. Miłośnicy historii mają nadzieję na uratowanie przynajmniej jego fragmentu. Czarnocin leży przy trasie kolejowej z Warszawy do Katowic. 80-tonowy most wybudowany został prawdopodobnie w początku XX w. Na jego pokrytych rdzą przęsłach widoczne są jeszcze napisy producenta - Huta Królewska. Ostatni remont był tu prowadzony na początku lat 60. ub. wieku. Każdy pociąg pokonujący tę trasę musi maksymalnie ograniczyć prędkość. Grzegorz Nawrot, historyk i były łódzki harcerz, przypomina w rozmowie z PAP, że 6 czerwca 1943 r. harcerze z grupy szturmowej Szarych Szeregów przyjechali z Warszawy, aby wysadzić konstrukcję, która znajdowała się na ważnej wówczas dla Niemców magistrali kolejowej. Wybuch miał nastąpić w momencie, kiedy na moście pojawi się lokomotywa ciągnącą wagony z amunicją. Nie udało się jednak zdetonować ładunków pod transportem; w efekcie most poważnie uszkodzono ale nie został zniszczony. W walkach harcerzy z pościgiem niemieckim zginął Feliks Pendelski, który bronił śmiertelnie rannego przyjaciela Andrzeja Zawadowskiego ps. Gruby. Cała akcja została opisana przez Aleksandra Kamińskiego w książce "Kamienie na szaniec". Dla wielu osób most w Czarnocinie stał się "namacalnym symbolem historii Szarych Szeregów" - podkreśla Nawrot, dodając, że w latach 80. spotykali się przy nim szaroszeregowcy z Łodzi, Warszawy, Łowicza, żołnierze AK. W latach 90. ub. wieku w pobliżu miejsca wydarzeń stanął obelisk upamiętniający akcję. W rozmowie z PAP Nawrot zastanawia się nad możliwością uratowania fragmentu mostu, "aby młodzi ludzie mogli dotknąć kawałka metalu", którego dotykali bohaterowie książki "Kamienie na Szaniec". Jego zdaniem, najlepszym rozwiązaniem byłoby przesunięcie zabytkowego mostu. Alfred Antosz z Centrum Realizacji Inwestycji PKP Polskie Linie Kolejowe powiedział PAP, że most, ze względu na jego zły stan techniczny, przeznaczony jest do likwidacji. Dodał, że nie ma możliwości przesunięcia jego fragmentu w inne miejsce, a jedyną szansą na zdobycie jego elementów jest ich zakup jako złomu. (PAP) jaw/ ls/ NAJNOWSZE Prezes IPN dla „Sieci”: komuny trzeba się pozbyć raz na zawsze 80 lat temu podpisano polsko-sowiecki pakt o nieagresji Ruszył nabór do konkursu w ramach „Śląskiej Jesieni Gitarowej” Dyr. Waldemar Raźniak o Zygmuncie Józefczaku: był jednym z filarów Narodowego Starego Teatru Wręczono dyplomy XXI Edycji Programu Stypendialnego Gaude Polonia Newsletter Oświadczam, że wyrażam zgodę oraz upoważniam Muzeum Historii Polski, ul. Mokotowska 33/35, W-wa (dalej MHP) jako Administratora danych osobowych oraz wszelkie podmioty działające na rzecz lub zlecenie MHP do przetwarzania moich danych osob. (e-mail) w zakresie i celach niezbędnych do otrzymywania newslettera od dnia wyrażenia tej zgody do jej odwołania. Jestem świadomy/a, że mam prawo w dowolnym momencie odwołać zgodę oraz że odwołanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody udzielonej przed jej wycofaniem. Jestem też świadomy/a, że przysługuje mi prawo dostępu do moich danych, do ich sprostowania, do ograniczenia przetwarzania, do przenoszenia danych, do sprzeciwu wobec przetwarzania. COPYRIGHT Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Kamienie na szaniec Rozdział I SŁONECZNE DNI „Posłuchajcie opowiadania o Alku, Rudym, Zośce i kilku innych cudownych ludziach. o niezapomnianych czasach 1939-1943 roku, o czasach bohaterstwa i grozy. Posłuchajcie opowiadania o ludziach, którzy w tych niesamowitych latach potrafili żyć pełnią życia, których czyny i rozmach wycisnęły piętno na stolicy oraz rozeszły się echem po kraju, którzy w życie wcielić potrafili dwa wspaniałe ideały: BRATERSTWO i SŁUŻBĘ”. W Warszawie zawiązało się harcerskie środowisko młodzieży. Chłopcy często wyruszali na wyprawy. W czasie ferii zimowych w góry na narty. Latem na biwaki do lasu, nad jeziora na spływy kajakowe. Do „Buków” należeli między innymi Alek, Rudy i Zośka. Wodzem grupy był harcmistrz Leszek Domański. Nazwany był przez chłopców Zeusem. Miał osiem lat więcej od swoich podopiecznych. Był także ich nauczycielem geografii i wychowawcą klasy. Nauczał w szanowanym Gimnazjum i Liceum im. Króla Stefana Batorego. Zajęcia prowadził od dwóch lat. Cieszył się sympatią. Często chodził z Alkiem do kina. Stanowiło ono obiekt ich wspólnego zainteresowania. Czasami zapraszał chłopców do swojego domu. Rok 1939 był dla chłopców przełomowy. Pomyślnie zdali maturę . Na początku czerwca wyruszyli na dziesięciodniową wycieczkę w Beskidy Śląskie. W ciągu dnia wędrowali by zwiedzić jak najwięcej miejsc. Na noce schodzili do Ośrodka Harcerskiego lub biwakowali w lesie. Wieczory spędzali najczęściej przy ognisku. Śpiewali, dyskutowali na różne tematy. To była cudowna, beztroska wyprawa. Rozdział II W BURZY I WE MGLE We wrześniu 1939 roku wybuchła wojna. Niemcy napadły na Polskę. Dla Polaków był to cios w serce. Po apelu radiowym 6 września harcmistrz Zeus zebrał chłopców. Wyruszył z nimi na wędrówkę na wschód. Chciał ich zabrać z terenu, na który mógł wtargnąć wróg. Udział w wyprawie wzięła także 23. Drużyna - zespół „Buków”. Wszyscy byli młodzi i wysportowani. Wędrówka nie sprawiała im trudności. Zeus kierował się mapą. Omijał zatłoczone szosy, którymi uciekali uchodźcy. Po przekroczeniu Wisły zaczęli iść bocznymi polnymi lub leśnymi drogami. Chcieli uchronić się przed nalotami niemieckich samolotów. To wszystko wprawiło chłopców w konsternację. Nie rozumieli, co się dzieje . Dlaczego w takiej sytuacji nie otrzymali żadnych zadań do wykonania. Szli w ciszy. Nie Wielkim Dębem byli świadkami zbombardowania przez Niemców pociągu z uchodźcami. Po raz pierwszy zobaczyli grozę wojny. Setki martwych ludzi leżących we krwi. Wśród nich dużo rannych wzywających pomocy. Zauważyli brak reakcji ze strony gapiów. Ten widok na zawsze pozostał w ich pamięci. Alek, blady z przerażenia, pierwszy rzucił hasło o wspólnej pomocy. Chłopcy zaczęli opatrywać rannych. Mimo to nadal potrzebna była fachowa pomoc lekarska. Alek stanął murem z kolegami na drodze. Zagrodził w ten sposób drogę przejeżdżającym ciężarówkom. Zmusił auta do postoju. Poprosił kierowców, aby przetransportowali rannych do pobliskiego miasteczka. Po chwili wszyscy wspólnie poprzenosili ludzi do ciężarówek. To była pierwsza akcja pomocy ludziom udzielona przez drużynę „Buków”. Harcerze pod wodzą Zeusa wyruszyli w dalszą wędrówkę. We Włodawie dowiedzieli się od ludzi, że Niemcy są już niedaleko. Sowieci szli na zachód. Ta wiadomość spowodowała, że Domański zadecydował o powrocie do Warszawy. Miasto zastali w gruzach. Było zbombardowane. Domy paliły się. W mieszkaniach nie było światła, wody i gazu. Stolica była cała w zgliszczach. Na ulicach stały barykady. Na chodnikach handlarze sprzedawali co się tylko dało. Wszędzie było pełno Niemców. To był początek działalności gestapo. Wprowadzono godzinę policyjną. Rozpoczęły się rewizje w domach, aresztowania. Chłopcy bardzo cierpieli z powodu kapitulacji Warszawy. Minęły dwa tygodnie od powrotu Alka z harcerskiej wędrówki. Do mieszkania jego rodziców po godzinie policyjnej przyszło pięciu gestapowców. Po dokonaniu rewizji aresztowali ojca Alka Był kierownikiem dużej fabryki przemysłowej. Alek przyrzekł sobie, że dopóki go nie wypuszczą, on nie będzie jadł słodyczy. Wytrwał w tym postanowieniu do czerwca 1940 roku. Jego ojca wraz z innymi dwustoma więźniami rozstrzelano w lesie w Palmirach. Skazani przed wojną byli działaczami społecznymi, gospodarczymi lub politycznymi. Śmierć rodzica miała ogromny wpływ na Alka. Wówczas postanowił, że musi walczyć z okupantem. Przyświecało mu hasło: „Być zwyciężonym i nie ulec – to zwycięstwo”. Przed wojną widniało we wszystkich szkołach Od czasu powrotu z wędrówki zespół „Buków” z Zeusem prowadził gorące dyskusje. Wszyscy szukali sposobu walki z okupantem. Zośka 15 października 1939 roku po raz pierwszy przyniósł na zebranie parę arkuszy tajnego pisemka. Odbite było na powielaczu. Pierwszy numer „Polski Ludowej” - „pisma demokratycznej grupy młodzieży Plan” (Plan - Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa) zainspirował ich do dalszej działalności. Czytali je z zapartym tchem. Słowa wzywające do walki z okupantem były impulsem do przeciwstawienia się wrogowi. Zośka znał jednego z założycieli „Planu” – instruktora harcerskiego Juliusza Dąbrowskiego. Nawiązał łączność między „Planem” a „Bukami”. Wraz z Zośką, Rudym, Zeusem i innymi harcerzami dołączyli do „Planu”. Organizacja swą siedzibę miała w pokoikach przy ulicy Złotej. Pracowali z zapałem w pełnej konspiracji. Dwa razy w tygodniu powielali pisemko „Polski Ludowej”. Przyjmowali nowych ochotników. Po jakimś czasie złożyli przysięgę. Mówiła o walce na śmierć i życie z okupantem. O zdradzie grożącej wyrokiem śmierci itd. Zespół „Buków” został podzielony na pięcioosobowe grupy. Dwie dwa razy w tygodniu powielały i rozprowadzały „Polskę Ludową”. Trzecia współpracowała z grupą bojową Kota (działacza niepodległościowego ściganego przez gestapo). Czwarta i piąta zajęła się propagandą uliczną. Do ostatnich grup należeli Zośka, Alek i Rudy. Do ich zadań należało od tej pory nalepianie małych wąskich karteczek na plakatach i odezwach niemieckich. Wyśmiewali wypisane tam hasła. Widząc te fiszki ludzie po kryjomu się uśmiechali. Dawało im to poczucie wewnętrznej wygranej. Pierwsze propagandowe nalepki wymyślił Rudy i jego kolega Jerzy Masiukiewicz – pseudonim „Mały”. Robili je w „warsztacie” . Składał się z maleńkiej drukarenki, gumowych literek starczających tylko na wydrukowanie dwóch wierszy. Chłopcy nie zdawali sobie sprawy, że tworzą propagandę podziemną . Wpisywali się do historii konspiracyjnej walki z okupantem. Tymczasem w ruinach Warszawy powstały pierwsze luksusowe restauracje z dancingami. Chodzili do nich bogacze. Ne zwracali uwagi na otaczającą rzeczywistość. Jedli przy suto zastawionych zakąskami i winami stołach. Od świata ulicznej nędzy oddzielała ich szklana witryna. W grudniu 1939 roku zespół „Buków” pod dowództwem Janka Błońskiego z „Planu” zorganizował akcję „zagazowania”. Chłopcy wnieśli do luksusowej restauracji „Adria” gaz wywołujący wymioty. Po jego rozpuszczeniu wystrojone kobiety i bogaci „dranie” wybiegali na zewnątrz i wymiotowali na śniegu. Zagazowanie „Adrii” było ostatnią wspólną akcją „Buków” i „Planu”. Okazało się, że ten drugi miał zainteresowania polityczne. Chłopcy szukali swego miejsca w Polsce Podziemnej. To Zeus podjął decyzję o odłączeniu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Szybki test:Jako akwizytor u „Wedla” pracował:a) Wesołyb) Małyc) Grubyd) KamieńRozwiązaniePseudonim „Mały” nosił:a) Jerzy Drewnowskib) Janek Błońskic) Jerzy Masiukiewiczd) Juliusz DąbrowskiRozwiązanieCzłonkowie "Buków" na początku czerwca 1939 roku wyruszyli ostatni raz na beztroską wycieczkę...a) w Góry Sowieb) w Beskid Sądeckic) w Beskidy Śląskied) w BieszczadyRozwiązanieWięcej pytań Zobacz inne artykuły:InneCharakterystyka AlkaGeneza tytułu „Kamieni na szaniec”Biografia Aleksandra KamińskiegoSzczegółowe streszczenie „Kamieni na szaniec”Charakterystyka RudegoGeneza „Kamieni na szaniec”„Kamienie na szaniec” - krótkie streszczenieCharakterystyka ZośkiAkcja pod Arsenałem – streszczenieDokument epoki, czyli problematyka „Kamieni na szaniec”Charakterystyka pozostałych bohaterów „Kamieni na szaniec”Gatunek literacki, narracja, język i styl „Kamieni na szaniec”„Kamienie na szaniec” - plan wydarzeńSzczegółowy plan wydarzeń „Kamieni na szaniec”Losy Macieja Aleksego Dawidowskiego („Glisty”, „Alka”, „Kopernickiego”, „Koziorożca”)Wartości artystyczne argumentem za ponadczasowością „Kamieni na szaniec”Losy Jana Bytnara („Rudego”, „Janka”, „Krokodyla”)Krytyka literacka o „Kamieniach na szaniec”Słowniczek najważniejszych pojęć związanych z „Kamieniami na szaniec”Losy Tadeusza Zawadzkiego („Zośki”, „Tadeusza”, „Kotwickiego”, „Kajmana”, „Lecha Pomarańczowego”)BibliografiaNajważniejsze cytaty „Kamieni na szaniec”Czas i miejsce akcji „Kamieni na szaniec”Kalendarium twórczości Aleksandra Kamińskiego Partner serwisu: kontakt | polityka cookies

Do podanych pseudonimów dopisz prawdziwe imiona i nazwiska: ZOŚKA, ALEK, RUDY rozpocznij naukę ZOŚKA - Tadeusz Zawadzki; ALEK - Aleksy Dawidowski; RUDY - Jan Bytnar Rozwiąż następujące skróty: AK, GS rozpocznij naukę AK - Armia Krajowa; GS - Grupa Szturmowa Narysuj znak Polski Walczącej rozpocznij naukę (P i kotwica) Z podanych utworów podkreśl ten, do którego nawiązuje tytuł książki A. Kamińskiego: A. Mickiewicz - "Reduta Ordona", A. Mickiewicz "Śmierć Pułkownika", Norwid - "Moja piosnka II", J. Słowacki - "Testament Mój" rozpocznij naukę J. Słowacki - "Testament Mój" Na czym polegała akcja fotograficzna Wawra? rozpocznij naukę Na wybijaniu szyb u fotografów, którzy wystawiali zdjęcia niemieckich żołnierzy. Podaj slogan związany z sabotażem kin. rozpocznij naukę "Tylko świnie siedzą w kinie". Kto był rekordzistą w malowaniu żółwi? rozpocznij naukę Rudy (ponad 80 w jeden wieczór) Kto jako pierwszy rozpoczął zrywanie niemieckich flag w Warszawie? rozpocznij naukę Alek Co to było "wieczne pióro" Rudego? rozpocznij naukę Urządzenie, za pomocą którego można było pisać farbą na wysokości 3-4 metrów. Komu i za co nadano pseudonim honorowy "Kopernik"? rozpocznij naukę Alkowi, za usunięcie niemieckiej płyty z pomnika M. Kopernika. Kto był właścicielem skórzanej kurtki? a) Alek, b) Słoń, c) Zeus rozpocznij naukę a) Alek świadkiem jakich wydarzeń był warszawski Arsenał? rozpocznij naukę Odbicie Rudego. Podaj przyczynę śmierci bohaterów: a) Rudy, b) Alek, c) Zośka rozpocznij naukę a) Rudy - zmarł na skutek katowania go przez Gestapo; b) Alek - zmarł na skutek ran odniesionych w czasie akcji odbicia Rudego; c) Zośka - poległ pod Sieczychami 20 sierpnia 1943r. Jakie odznaczenia nadano za akcję pod Arsenałem? Alek - Zośka - Rudy rozpocznij naukę Alek - Krzyż Virtuti Militari; Zośka - Krzyż Walecznych; Rudy - Krzyż Walecznych Kto dowodził następującymi akcjami: Pod Arsenałem - Celestynów - Czarnocin - Sieczychy - rozpocznij naukę Pod Arsenałem - Orsza (Stanisław Broniewski); Celestynów - Zośka; Czarnocin - Zośka; Sieczychy - Andrzej Morro

Czas akcji Akcja utworu Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec” rozpoczyna się w czerwcu 1939 roku i trwa ponad trzy lata – do 20 sierpnia 1943 roku. „W burzy i we mgle” Rozdział „W burzy i we mgle” obejmuje okres od września 1939 roku do marca 1941: wybuch wojny i wymarsz harcerzy z Warszawy (wrzesień 1939); powrót do miasta (początek października 1939); przystąpienie „Buków” do PLAN-u (druga połowa października 1939); sabotaż restauracji i dancingów (grudzień 1939); aresztowania członków PLAN-u (styczeń 1940); rozpoczęcie nauki w Szkole Budowy Maszyn (jesień 1940); nawiązanie kontaktów z Małym Sabotażem (marzec 1941). „W służbie Małego Sabotażu” Akcja rozdziału „W służbie Małego Sabotażu” rozgrywa się od wiosny 1941 roku do września 1942: akcja przeciw warszawskim fotografom (wiosna 1941); zawieszanie polskich flag (3 maja 1941); wypisywanie hasła: „Polska zwycięży!” (11 listopada 1941); zdjęcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika (11 lutego 1942); ostemplowanie „Nowego Kuriera Warszawskiego” (czerwiec 1942); aresztowanie Jacka Tabęckiego (jesień 1942); ćwiczenia hufca Szarych Szeregów (wrzesień 1942). „Dywersja” Rozdział „Dywersja” obejmuje miesiące od listopada 1942 roku do marca 1943: akcja wysadzania torów kolejowych (noc sylwestrowa 1942/1943); ucieczka Alka z łapanki (17 stycznia 1943); ewakuacja mieszkania przy ulicy Brackiej (luty 1943). „Pod Arsenałem” Rozdział „Pod Arsenałem” rozpoczyna się w dniu 22 marca 1943 roku i kończy w maju tegoż roku: aresztowanie Rudego (23 marca 1943); akcja pod Arsenałem (26 marca 1943); śmierć Alka i Rudego (30 marca 1943); egzekucja Schultza (30 kwietnia 1943); egzekucja Langego (22 maja 1943). „Celestynów” Akcja kolejnego rozdziału utworu Kamińskiego – „Celestynów” – rozgrywa się w maju 1943 roku: powstanie w getcie (maj 1943); akcja pod Celestynowem (20 maja 1943). „Wielka gra” Ostatni rozdział „Wielka gra” obejmuje letnie miesiące roku 1943: akcja pod Czarnocinem (6 czerwca 1943); akcja w Sieczychach i śmierć Zośki (20 sierpnia 1943).Miejsce akcji Miejscem akcji „Kamieni na szaniec” jest przede wszystkim Warszawa, którą autor przybliża czytelnikowi, podając nazwy ulic, miejsc i dzielnic, między innymi: ulica Bracka, Madalińskiego, Szucha, Oboźna, Pawiak. Arsenał, Nowy Świat, Mokotów, Żoliborz. Jedynie wyjątkowo przenosi się w miejsca akcji dywersyjnych, w których biorą udział główni bohaterowie utworu: okolice Kraśnika (akcja wysadzenia torów kolejowych), Celestynów (akcja odbicia więźniów), Czarnocin (akcja wysadzenia mostu), Sieczychy (atak na posterunek żandarmerii). Aleksander Kamiński wymienia również takie miejsca, jak: Beskidy Śląskie (wakacyjna wyprawa Buków), Dębe Wielkie (pomoc rannym z pociągu), Włodawa (miejscowość, w której nastąpił odwrót harcerzy do Warszawy) oraz Olesinek (wieś, w której ukrywał się Alek u narzeczonej).Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij

Wiadomości wstępne W roku 1943 powstała opowieść Aleksandra Kamińskiego: „Kamienie na szaniec”. Autor przedstawił w niej wojenne losy grupy harcerzy, należących do 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, spośród których na plan pierwszy wysunął trójkę przyjaciół: Tadeusza Zawadzkiego „Zośkę”, Aleksego Dawidowskiego „Alka” i Jana Bytnara „Rudego”. „Kamienie na szaniec” opowiadały o przyjaźni i walce z okupantem, o młodych ludziach, których dorastanie przyspieszył wybuch II wojny światowej i którzy „w życie wcielić potrafili dwa wspaniałe ideały: Braterstwo i Służbę”. Historia ta, oparta na autentycznych wydarzeniach, zrodziła się pod wpływem tragicznych wypadków, które doprowadziły do śmierci „Alka” i „Rudego”. Obaj zmarli 30 marca 1943 roku – jeden padł ofiarą bestialstwa gestapowców, drugi zginął śmiercią żołnierza na polu walki. Dalsze rozdziały utworu dopisało ponownie życie – w kilka tygodni później zginął Tadeusz Zawadzki i wraz z przyjaciółmi stanął na wiecznej warcie. Bohaterowie umierali kolejno niczym „kamienie przez Boga rzucane na szaniec”, lecz walka trwała nadal… Utwór Aleksandra Kamińskiego, poruszający aktualną w tamtych dniach problematykę wojennej zawieruchy i walki z okupantem, zyskał ogromną poczytność i stał się klasyczną pozycją piśmiennictwa konspiracyjnego. Do roku 1995 „Kamienie na szaniec” doczekały się osiemnastu wydań i każdego roku zyskują rzesze nowych czytelników, którzy uczą się od „Alka”, „Rudego” i „Zośki” czym powinno być braterstwo, honor, odwaga, prawdziwa przyjaźń i służba literacka o „Kamieniach na szaniec” Tomasz Strzembosz w „Całym życiem”: „Kamienie na szaniec” to zarazem pierwsze historyczne opracowanie, próba świadectwa, dydaktyczna opowieść dla współczesnych i dla potomnych oraz osobista relacja, dokument historyczny (dokument świadomości i dokument epoki), żarliwe wyznanie dopiero co przeżytej prawdy o ludziach. Marek Zieliński w „Niepokora pisarza”: Duch czasu bywa przewrotny. Omija wyniosłych i z dumą kreujących siebie i wciela się w tych, którzy literaturę za środek tylko mają i obok niej poprzez swoje bibliografie budują rzeczywistość poczętą z odwagi i z uczciwego namysłu. […] Sukces artystyczny polega najczęściej na odwadze Kolumba i prostocie założeń. Aleksander Kamiński jest jednym z nielicznych, którzy dopłynęli do świata wartości. Nie zatopili oni siebie ani wiezionego ładunku, nie zamienili statku w muzeum. Rzucili swoim pisarstwem wyzwanie rozumowi i trzeźwej spekulacji, w których nie starcza już miejsca na ideał. Krystyna Heska-Kwaśniewicz: Nie każda książka staje się legendą. To przywilej tekstów wyjątkowych, które tak mocno wrastają w świadomość narodową, że zaczynają nią rządzić. Takie są właśnie „Kamienie na szaniec”, książka, która w sposób decydujący wpłynęła na historyczną i moralną wizję lat 1939-1945, stała się epitafium i testamentem. Sięgają po nią kolejne pokolenia Polaków kierowane nie nakazem lekturowym, lecz moralnym. Janusz Tazbir nazwał tę książkę jednym z kamieni milowych polskiej świadomości narodowej i obok „Jeszcze Polska”, „Pana Tadeusza” i „Trylogii” zaliczył ją do dwunastu dzieł, „które bądź to najlepiej ukazują umysłowość oraz postawę wielu pokoleń Polaków, bądź też wywarły szczególny wpływ najpierw na losy ich państwa, a następnie na uporczywe dążenie do niepodległości”. Na legendę „Kamieni na szaniec” składają się trzy elementy: niezwykłość bohaterów, osobowość autora i dzieje 1. Bohaterowie „Kamieni na szaniec” w świetle dokumentów”, wstęp: T. Strzembosz. PWN, Warszawa 1994 2. Broniewski S., Całym życiem; Pod Arsenałem, Warszawa 1983 3. Heska-Kwaśniewicz K., Dlaczego bano się „Kamieni na szaniec”, „Odra” 1994, nr 7/8 4. Heska-Kwaśniewicz K., Braterstwo i służba. Rzecz o pisarstwie Aleksandra Kamińskiego, Katowice 1998 5. Hussarski R., Wspomnienie pamięci Czarnego, Wojtka, Farysa i innych, „Bibliofil Harcerski”, VI 1988 – X 1989 6. Janowski A., Być dzielnym i umieć się różnić. Szkice o Aleksandrze Kamińskim, Warszawa 1992 7. Jastrzębowski Z., Literatura pokolenia wojennego, Warszawa 1969 8. Rossman J., Jak powstały „Kamienie na szaniec”, „Polityka”, 1988 9. Zieliński M., Niepokora pisarza, [w:] Kilka niewzruszonych przekonań, Warszawa 1987Mapa serwisu:Aleksander Kamiński - biografiaKamienie na szaniec - streszczenie szczegółoweKamienie na szaniec - streszczenie w pigułce (z filmem) Kamienie na szaniec - opracowanie Geneza „Kamieni na szaniec” Polacy i Niemcy – jak przedstawił ich Kamiński w „Kamieniach na szaniec” Opis Warszawy wyłaniający się z „Kamieni na szaniec” Akcja w Celestynowie – szczegółowy opis Akcja w Sieczychach – szczegółowy opis Akcja pod Arsenałem – szczegółowy opis sytuacji Akcja w Sieczychach – plan wydarzeń Akcja pod Arsenałem – plan wydarzeń Akcje Małego Sabotażu – szczegółowy opis Dlaczego chłopcy z „Kamieni na szaniec” „pięknie żyli” i „pięknie umierali”? – rozprawka Rozprawka na temat różnicy pokolenia młodzieży Alka, Zośki i Rudego od naszego i czy mamy jakieś wspólne cechy Mały Sabotaż Historia Szarych Szeregów Kamienie na szaniec - plan wydarzeń Akcja pod Arsenałem - streszczenie Słowniczek terminów związanych z „Kamieniami na szaniec” Artyzm „Kamieni na szaniec” „Kamienie na szaniec” jako dokument epoki „Kamienie na szaniec” - gatunek literacki Wątki w „Kamieniach na szaniec” Czas i miejsce akcji Kamieni na szaniec Kamienie na szaniec - bohaterowie Charakterystyka zbiorowa Alka, Rudego i Zośki Tadeusz Zawadzki („Zośka”, „Tadeusz”, „Kotwicki”, „Kajman”, „Lech Pomarańczowy”) - życiorys Maciej Aleksy Dawidowski („Glizda”, „Alek”, „Kopernicki”, „Koziorożec”) - życiorys Jan Bytnar („Rudy”, „Janek”, „Krokodyl”) - życiorys Charakterystyka Rudego Charakterystyka Zośki Charakterystyka Alka Główne motywy literackie w „Kamieniach na szaniec” Kamienie na szaniec - cytaty ciekawostki

Akcja w Sieczychach miała na celu zlikwidowanie w ciągu jednej nocy sieci ponad dziesięciu posterunków żandarmerii niemieckiej na północno-wschodniej granicy Generalnej Guberni. Do jej wykonania kierownictwo walki konspiracyjnej skierowało oddziały miejscowe oraz kilka oddziałów warszawskich, w tym również oddział, którym dowodził Zośka. Oddział Zośki miał wyeliminować posterunek, mieszczący się we wsi Sieczychy pod Wyszkowem, w którym zakwaterowanych było około dwunastu żandarmów. Na trzy dni przed akcją Zośka skoncentrował swoją grupę w pobliskich lasach. W dniu 20 sierpnia 1943 roku chłopcy od rana przygotowywali broń. O 19:30 odbyła się zbiórka, podczas której rozdzielono broń i pouczono lekarza, jak ma się zachowywać w razie zranienia. Wymarsz nastąpił o 20. Na czele kolumny szli Zośka, Andrzej Morro, Długi i Maciek. Po przebyciu ośmiu kilometrów oddział dotarł na miejsce. Ukryli się w jarze, skąd wyraźnie widzieli drewniany barak posterunku. Główne natarcie miał przeprowadzić Zośka z dwudziestoma ludźmi, a ubezpieczeniem miał kierować Andrzej Morro. Po chwili zjawili się dwaj zwiadowcy z informacją, że żandarmi śpią w baraku, a na warcie stoi jeden wartownik uzbrojony w karabin. O północy Andrzej Morro dał znak Zośce, który wyjął colta i podał mu dłoń. Oddział Zośki wspiął się ku górze, na pole. Ostrożnie zbliżyli się do posterunku, dostrzegając chodzącego po werandzie wartownika. Zośka dał sygnał latarką i w tej samej chwili jeden z chłopców rzucił granat pod płot baraku. Wybuch na parę sekund oszołomił swoją potęgę. W izbie rozległy się krzyki żandarmów, w oknie pojawił się wartownik z karabinem. Pierwszy poderwał się Zośka i ruszył ku furtce. Za nim pobiegli pozostali chłopcy. Nagle Zośka usłyszał wystrzał z okna i poczuł uderzenie w pierś. Oparł się o ścianę, a jego koledzy wbiegli do posterunku. Rozpoczęła się krótka walka, zakończona zwycięstwem oddziału Zośki, w której poległ tylko jeden żołnierz – ten artykuł?TAK NIEUdostępnij

Dzisiaj zajmiemy się się "Kamieniami na szaniec" Aleksandra Kamińskiego. Jest to lektura wyjątkowa, opowiada głównie o patriotyzmie młodych ludzi niewiele starszych od was, którzy w momencie zagrożenia ojczyzny, podjęli walkę i oddali za nią życie. 1. Aleksander Kamiński "Kamyk" (1903-1978)- był pedagogiem, harcerzem, członkiem Szarych Szeregów, żołnierzem Armii Krajowej, kierował akcjami Małego Sabotażu, autor utworu "Kamienie na szaniec" opartego na faktachAleksander utworu:Inspiracją dla Kamińskiego mogła być książka "Kamienie na szaniec" z 1937 r. Karola Koźmińskiego popularna wśród członków Szarych Szeregów. "Kamienie na szaniec" to utwór, który powstał, aby opisać niezwykłe czyny młodych ludzi. Tytuł został zaczerpnięty z wiersza Juliusza Słowackiego "Testament mój". "Lecz zaklinam: niech żywi nie tracą nadzieiI przed narodem niosą oświaty kaganiec;A kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei,Jak kamienie, przez Boga rzucane na szaniec"3. Książka "Kamienie na szaniec" to powieść oparta na autentycznych wydarzeniach , czyli zalicza się do literatury faktu-utwory literackie, których fabuła nie została wymyślona przez autora, lecz stanowi zapis wydarzeń:od czerwca 1939 (matura głównych bohaterów w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie)do 1943 (śmierć Tadeusza Zawadzkiego)Miejsce akcji:-głównie Warszawa: Gimnazjum im. Stefana Batorego, ulice: Marszałkowska, Rakowiecka, Nowy Świat, aleja Szucha)-inne miejscowości: Dęby Wielkie, Palmiry, Kraśnik, Celestynów, Czarnocin, główni:-Alek (Maciej Aleksy Dawidowski) 1921-1943*podharcmistrz, wysoki, szczupły, niebieskie oczy, płowa czupryna, ekstrawertyk, szczery, ryzykant, najlepszy narciarz, jego matkę wywieziono do obozu- nie wiedziała o śmierci syna, ojciec- dyrektor Fabryki Karabinów, zakochany był w Baśce, najsprawniej wybijał szyby u fotografów, bohater "kopernikowskiej" afery, zginął od postrzału w akcji odbicia Rudego-Rudy (Jan Bytnar) 1921-1943*harcmistrz, niewysoki, szczupły, rude włosy, piegowata twarz, introwertyk, wybitnie inteligentny, wytrzymały, znakomity kucharz, uzdolniony artystycznie (wymyślił odznakę dla Buków), miał siostrę Danutę, ojciec zaraził go patriotyzmem, gdyż walczył w I Brygadzie, wymyślił hasło "Tylko świnie siedzą w kinie, narysował 80 żółwi, przezywano go "Kotwicki"- Zośka (Tadeusz Zawadzki) 1921-1943*harcmistrz, dziewczęcej urody, jasnoniebieskie oczy, blond czupryna, wszechstronnie utalentowany, przywiązany do matki, boi się wody, jego matka uczyła na tajnych kompletach, ojciec-profesor, komendant "Wawra" i Hufca Szarych Szeregów, organizator wypraw ćwiczeniowych do lasu, pisał pamiętnik, zmarł jako ostatni z bohaterów książkib) drugoplanowi:-Zeus (Leszek Domański)- Mały (Andrzej Makólski)-Basia (Barbara Sapińska-Eytner)6. Plan wydarzeń:1. Edukacja i matura Rudego, Alka i Zośki (Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie).2. Wyjazd w Beskid Śląski (czerwiec 1939).3. Wybuch II wojny światowej (wrzesień 1939).4. Wymarsz drużyny harcerzy z Warszawy pod dowództwem Lechosława Domańskiego (wrzesień 1939).5. Powrót do Praca zarobkowa głównych bohaterów w czasie Edukacja na tajnych Akcje Małego Sabotażu i Aresztowanie Akcja pod Arsenałem -26 marca 1943 (śmierć Rudego i Alka).12 Śmierć Zośki (atak na posterunek niemiecki w Sieczychach).7. Problematyka utworu:Powieść "Kamienie na szaniec" upamiętnia pokolenie Kolumbów, młodych ludzi, których dojrzewanie przypadło na straszny czas niemieckiej okupacji. Książka osadzona w realiach wojennych przedstawia losy trzech bohaterów: Alka, Zośki i Rudego, którzy stają się symbolem całej formacji społecznej. Są to chłopcy ukształtowani przez tradycje rodzinne i patriotyczne, a przede wszystkim przez ideały harcerskie. Zdeterminowani, odważni, pokonujący własne słabości mimo swojego młodego wieku potrafią stanąć na wysokości zadania i stawić czoła wrogowi. Ich czyny urastają do rangi bohaterstwa i stanowią wzór ludzi wchodzących w Słownictwo, ważne pojęcia:- Dywersja- działania wojenne lub propagandowe prowadzone na terytorium wroga w celu dezorganizacji jego działań wojennych, najczęściej z użyciem broni-Mały Sabotaż- kategoria akcji konspiracyjnych w czasie okupacji niemieckiej (w latach 1939-1945), polegająca na pisaniu antyhitlerowskich haseł na murach, wysyłania ostrzeżeń, ośmieszanie zarządzeń okupanta i dezorganizowaniu jego akcji AK- Armia Krajowa- zakonspirowane siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego w latach II wojny światowej, działających na terytorium Polski okupowanej przez Niemcy i ZSRR-GS- Grupy Szturmowe- drużyny harcerskie Szarych Szeregów działające podczas okupacji w latach 1939-1944, od listopada 1942 formalnie podporządkowane Kedywowi AK. Najstarsze grupy wiekowe Szarych Szeregów- PW- Polska Walcząca- symbol w kształcie kotwicy, której człon w kształcie litery "P" symbolizuje Polskę, a ramiona literę "W"- walkę lub "kotwicę"- symbol nadziei na odzyskanie niepodległości Polski okupowanej przez nazistowskie Niemcy. Powszechnie stosowany w czasie II wojny spodobała wam się książka zachęcam do obejrzenia filmu w reżyserii Roberta Glińskiego o tym samym my w tych czasach potrafilibyśmy zachować się tak jak bohaterowie książki? Zostawiam was z tą refleksją, tymczasem żegnam się z wami!

„Kamienie na szaniec” Aleksandra Kamińskiego szczegółowo przedstawiają kilka akcji dywersyjnych, w których brali udział główni bohaterowie opowieści: Zośka, Rudy i Alek. Ci młodzi chłopcy w 1942 roku zostali wcieleni w struktur Kedywu, czyli Kierownictwa Dywersji. Od tej pory zaczęli brać udział w akcjach zbrojnych, mających na celu przede wszystkim niszczenie niemieckiego sprzętu, broni, a także osłabianiu przeciwnika. Pierwszą akcją dywersyjną bohaterów było wysadzenie w Kraśniku niemieckiego pociągu z bronią transportowaną na wschodni front – do Rosji. Członkowie Grup Szturmowych sami w mieszkaniu Rudego przygotowywali materiały wybuchowe i opracowywali plan. Pociąg został wysadzony w noc sylwestrową 1942 roku. Kolejną akcją była ewakuacja istotnych dokumentów podziemia z mieszkania na Brackiej w lutym 1943 roku. Akcją dowodził Zośka, a całe przedsięwzięcie trwało dwie godziny. W trakcie jej trwania żołnierze Grup Szturmowych musieli zatrzymać ponad 200 osób mieszkających w kamienicy. Pod koniec akcji do domu weszli policjanci i wywiązała się strzelanina. Rudy i Zośka zostali ranni. Centralną i najważniejszą akcją Grup Szturmowych była akcja pod Arsenałem. Miała ona miejsce 26 marca 1943 roku. Jej celem było uwolnienie więźniów politycznych przewożonych z Alei Szucha na Pawiak. Nazwa akcji pochodzi od miejsca, w którym się odbyła – Arsenału Królewskiego. Cel został osiągnięty: więźniowie, w tym Rudy (Jan Bytnar) zostali odbici. Jednak trzech ludzi, w tym Alek straciło życie. W maju 1943 roku odbyła się z kolei akcja w Celestynowie, polegająca na uwolnieniu transportu więźniów przewożonych z Majdanka do Oświęcimia. Rolę dowódcy powierzono Zośce. Nie obyło się bez komplikacji, ponieważ niespodziewanie na stacji pojawił się pociąg z niemieckimi żołnierzami. Ostatecznie jednak więźniów odbito. W Czarnocinie Grupy Szturmowe miały zaś wysadzić niemiecki pociąg z bronią przeznaczoną na front wschodni. W czasie akcji zginął Tadeusz Mirowski (Oracz). Niestety nie udało się osiągnąć celu – wysadzono most, ale po tym, jak pociąg już przejechał. W trakcie odwrotu zginęli również Felek i Gruby. Ostatnim działaniem Grup Szturmowych opisanym w „Kamieniach na szaniec” była akcja w Sieczychach. Jej celem była likwidacja niemieckiego posterunku. Już na początku działań dowodzący oddziałem Zośka zginął. Rozwiń więcej

Rudy i Alek zmarli tego samego dnia. Śmierć chłopców strząsnęła ich przyjaciółmi. W miesiąc po tych wydarzeniach zostały wydane wyroki śmierci na gestapowców, którzy maltretowali Rudego podczas przesłuchań. Celestynów Po śmierci Rudego i Alka, Zośka był bliski załamania psychicznego. Z trudem zajmował się sprawami organizacji, spędzając większość czasu w samotności. Przyjaciele namówili go do wyjazdu na wieś, gdzie udał się w towarzystwie ojca i siostry. Słuchając rady ojca, zasiadł do spisania wspomnień o Rudym, które zatytułował: „Kamienie rzucane na szaniec”. Pisanie pamiętnika wpłynęło pozytywnie na Zośkę. Zaczął chętniej rozmawiać o tragicznych przeżyciach z siostrą. Uświadomił sobie, że koledzy z drużyny szybko dojrzewają i wciąż przyłączają się do nich nowi, którzy mogą dorównać w osiągnięciach Alkowi i Rudemu. Do Warszawy wrócił uspokojony. Wkrótce w kaplicy Sióstr Urszulanek odbyła się msza święta za dusze Alka i Rudego. Z Komendy Głównej Sił Zbrojnych w Kraju nadeszło pismo, w którym zmarli przyjaciele zostali odznaczeni Krzyżem Virtuti Militari. W maju Zośka został wyznaczony na dowódcę akcji odbicia więźniów, przewożonych pociągiem do obozu w Oświęcimiu. Wykonanie zadania miał obserwować kapitan Pług. Zośka zdecydował, że atak na pociąg odbędzie się w Celestynowie. Po otrzymaniu wiadomości, że więźniarka będzie doczepiona do pociągu nr 401, wyruszono w stronę Lublina. Na miejscu okazało się, że pociąg przybędzie z opóźnieniem. Akcja rozpoczęła się po północy. Po krótkiej strzelaninie uwolniono więźniów i nastąpił powrót do Warszawy. Akcja pod Celestynowem potwierdziła zdolności przywódcze gra Latem 1943 roku nastąpiły kolejne klęski wojsk niemieckich. Zośka w tym czasie brał udział w wielu przedsięwzięciach. Pewnego dnia otrzymał rozkaz wysadzenia mostu pod Czarnocinem. Akcja ta okazała się pechowa dla jego grupy. Przed wyjazdem samochód wyznaczony do akcji, został zatrzymany przez patrol żandarmerii niemieckiej. Po krótkiej walce, jadący w nim chłopcy zostali zastrzeleni. W dniu akcji część ludzi wyjechała pod Czarnocin. Zośka, który odbierał materiały wybuchowe z magazynu, zjawił się na miejscu spóźniony. Nie udało im się wysadzić całego mostu, lecz jedynie uszkodzić część przęseł. W drodze powrotnej do Warszawy jeden z samochodów wpadł do rowu. Felek Pendelski, Andrzej Zawadowski i Maciek zmuszeni byli wracać do miasta pieszo. Nagle za nimi pojawił się niemiecki patrol i rozległy się strzały. Z trójki chłopców przeżył jedynie Maciek. Pewnego dnia Zośka w towarzystwie pana Janka szedł na cmentarz, by złożyć kwiaty na grobie Oracza. W pewnej chwili zostali zatrzymani przez patrol niemiecki. Oficer kazał Zośce odwinąć róże z bibuły i wówczas wypadła z nich kartka z danymi do fałszywej karty rozpoznawczej. Chłopak został zatrzymany i odesłany na Szucha. Na posterunku Zośka podstępnie przekonał eskortującego go żandarma, aby zostawił go samego. Kiedy zorientował się, że wraz z dowodem otrzymał obciążającą go kartkę, połknął skrawek papieru. Po tygodniu opuścił więzienie. Po tych wydarzeniach starał się więcej przebywać w domu z rodziną. Zorganizował również kółka samokształceniowe, angażując do współpracy grono nauczycieli z gimnazjum imienia Stefana Batorego. W drugiej połowie sierpnia kierownictwo walki konspiracyjnej wydało rozkaz likwidacji sieci posterunków żandarmerii na granicy Generalnej Guberni. Oddział, którym dowodził Zośka, miał zaatakować posterunek we wsi Sieczychy. W drodze na miejsce akcji z dumą patrzył na przyjaciół, w których odnajdywał wiele cech Rudego i Alka. Atak nastąpił o północy. Zośka ruszył w stronę furtki, kiedy poczuł uderzenie w pierś i osunął się na ziemię. strona: - 1 - - 2 - - 3 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij

dniW burzy i we mgleW służbie Małego SabotażuDywersjaPod ArsenałemCelestynówWielka graPlanMini Epoka literacka Literatura po 1939 r. Biografia autora Aleksander Kamiński Aleksander Kamiński ur. zmarł w 1978 r. Dzieciństwo wraz z matka i ojcem spędzili na Ukrainie. Jego ojciec zmarł, gdy Aleksander miał 8 lat. W dorosłym okresie studiował historię i archeologię, działał w Związku Harcerstwa Polskiego, w okresie wojny był jednym z twórców Szarych Szeregów. Wydawał “Biuletyn Informacyjny” Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej – największe pismo Polski Podziemnej, kierował również biurem propagandy Armii Krajowej. W latach 1940-44 kierował Organizacją Małego Sabotażu. Opublikował min. “Antka cwaniaka” (1932), “Książkę wodza zuchów” (1933) i “Kamienie na szaniec” (1943). Więcej informacji w Wikipedii. Geneza dzieła W marcu 1943 r. rozegrała się akcja Szarych Szeregów pod Arsenałem. Jej celem było odbicie Rudego, dowódcy Hufca Południe. Podczas tych wydarzeń został ranny Alek. Obaj umarli w tym samym dniu, pierwszy z powodu bestialskiego pobicia przez gestapo, drugi z ran odniesionych podczas akcji. Te wydarzenia miały wpływ na powstanie opowieści o młodych patriotach walczących w Małym Sabotażu i dywersji podczas II wojny światowej. Podczas prac nad utworem Kamiński korzystał ze wspomnień Zośki o Rudym spisanych po śmierci przyjaciela. Tytuł został zaczerpnięty z wiersza Juliusza Słowackiego “Testament mój”: “(…) Lecz zaklinam- niech żywi nie tracą nadziei, I przed narodem niosą oświaty kaganiec; A kiedy trzeba – na śmierć idą po kolei, Jak kamienie rzucone przez boga na szaniec.” Młode pokolenie polskich patriotów z czasów II wojny światowej opisani w powieści Aleksandra Kamińskiego. (foto: r. facebook/kamienienaszaniec) Budowa utworu Powieść składa się z 7 rozdziałów i ma charakter wspomnień, dziennika, powieści dokumentalnej dotyczącego polskiej młodzieży patriotycznej, która żyła i walczyła z okupantem w Warszawie w latach 1939-1943 podczas II wojny światowej, biorąc udział w Małym Sabotażu i działaniach dywersyjnych. Narrator jest raz uczestnikiem wydarzeń i relacjonuje je, innym razem stoi z boku i dodaje swoje komentarze. Nazwy rozdziałów na przyciskach – buttonach na górze i dole strony. Czas i miejsce akcji Powieść rozgrywa się w latach 1939-43 w okupowanej Warszawie, a także w miejscowościach, w których oddziały Szarych Szeregów dokonują akcji dywersyjnych, w Celestynowie, Czarnocinie. Bohaterowie Głównymi bohaterami powieści są: Rudy (Jan Bytnar ur. r., zginął r.), Alek (Maciej Aleksy Dawidowski ur. zginął r.), Zośka (Tadeusz Zawadzki ur. r., zginął r.). Bohaterowie drugoplanowi to całe pokolenie rówieśników Alka, Rudego, Zośki biorący udział w Małym Sabotażu i oddziałach dywersyjnych, a wśród nich wymienieni w utworze Zeus (Leszek Domański, 1913-41), Grubas (Andrzej Zawadzki – zginął w akcji w Czarnocinie w 1943 r.), Czarny Jaś (Jan Wuttke, 1921-44, zginął w powstaniu warszawskim), Jacek Tabęcki (1921-42, zmarł w Oświęcimiu), Mały (Jerzy Masiukiewicz, 1921-45), Mały (Andrzej Makólski, 1924-1944), Urka (Urszula Głowacka-Plenkiewicz), Lechosław Zieliński (1914-1944, zginął w Oświęcimiu), Jędruś (Władysław Jasiński, 1909-1943), Marian, Maria Dawidowska-Strzembowska Arsenał w Warszawie (sanitariuszka), Radlewicz (Stefan Mirowski, 1920-1996), Irena Kowalska-Wuttke (1920-44, sanitariuszka), Basia (Barbara Sapińska-Eytner, ukochana Alka), Oliwa (Jan Wojciech Kiwerski, 1910-44), Pług (Adam Borys, 1909-86), Jerzy (Ryszard Białous, 1914-92), Heniek (Henryk Ostrowski), Wesoły (Zygmunt Kaczyński, 1922-84), Orsza (Stanisław Broniewski), Kadłubek (Witold Bartnicki), Słoń (Jerzy Gawin, 1922-44), Anoda (Jan Rodowicz, 1923-49), Długi (Andrzej Długoszewski, 1923-44), Morro (Andrzej Romicki, 1923-44), Maciek (Maciej Bittner, 1924-44), Pająk (Jerzy Tabor, 1924-43), Kołczan (Eugeniusz Koecher, 1920-44), Grot (Stefan Rowecki, 1895-1944), Luty (Wacław Dunin-Karwicki, 1918-44), Nowicki (Jan Gutt, 1925-43), Oracz (Tadeusz Mirowski, 1919-43), Rysiek (Ryszard Wesoły, zm. 1943 r.), Felek (Feliks Pendelski, 1921-43), Jeremi (Jerzy Zborowski, 1922-44), Rafał (Stanisław Leopold, 1918-44). Objaśnienia Szare Szeregi – nazwa, kryptonim harcerstwa męskiego walczącego w konspiracji w latach 1939-44. Najstarsi wchodzili w skład Grup Szturmowych części Armii Krajowej. Wawer – konspiracyjna, tajna, organizacja Warszawy w latach 1940-44, której zadaniem była akcja Małego Sabotażu, a członkami młodzież Szarych Szeregów. Buki – nazwa fikcyjna nadana zespołowi harcerzy, którzy ukończyli gimnazjum i liceum Stefana Batorego tzw. Pomarańczarnia. Interpretacja Głównym wątkiem powieści jest dokumentalne odtworzenie czasów lat okupacji, 1939-43 i wskazanie bohaterów tamtych czasów, ich walki o niepodległość ojczyzny. Szczegółowe przedstawienie działań Alka, Rudego i Zośki ukazują pokolenie młodzieży należącej do Szarych Szeregów, harcerzy polskich, patriotów oddanych sprawie walki z faszystami. W trudnych dla kraju latach polska młodzież prowadziła akcje w Małym Sabotażu i oddziałach dywersyjnych. W ten sposób podtrzymywali ducha narodu i wiarę w zwycięstwo. Później niszczyli działania armii nieprzyjaciela prowadzącego zbrodnicze oraz frontowe zadania wojenne. Widzimy dojrzałość i karność młodych Polaków, odwagę w działaniu i bezinteresowność. Wyróżniali się skromnością i odwagą, oddaniem dla kraju, dla którego walczyli, cierpieli i umierali. Patriotyzm polskiej młodzieży – tak w kilku słowach można określić klucz interpretacyjny utworu. Mini charakterystyka postaci Zośka – Tadeusz Zawadzki, pseudonim zawdzięczał dziewczęcej urodzie, miał delikatną cerę, regularne rysy, jasnoniebieskie oczy i złociste włosy, posiadał wyjątkowe zdolności, inteligentny, urodzony organizator i przywódca, wyróżniał się w sportach: strzelectwie, hokeju i tenisie, wrażliwy, łagodny, samotnik, powściągliwy, skryty, wzbudzał sympatię kolegów, którzy doceniali jego rozsądek i inteligencję. Miał dwóch przyjaciół: Jacka Tabęckiego i Janka Bytnara. Największą wadą i zarazem zaletą Zośki był upór. W dzieciństwie bał się wody, lecz dzięki uporowi stał się najlepszym pływakiem w szkole. Rudy – Janek Bytnar, prymus, pochodził z rodziny inteligenckiej, miał piegowatą twarz i rudawe włosy, był inteligentny, urodzony intelektualista o refleksyjnej naturze, zawsze potrafił wybić się na pierwszy w dziedzinie technicznej, ambitny, lubiany, ceniony przez kolegów, choć najczęściej trzymał się na uboczu, nie szukając ich towarzystwa. Przyjaźnił się z Tadeuszem Zawadzkim – Zośką, drobny, doskonały przywódca, niezłomny, lojalny. Zakatowany przez gestapo, mimo że przyjaciele uratowali go, zmarł z odniesionych ran. Alek – Maciej Aleksy Dawidowski (“Glizda”, “Alek”, “Kopernicki”, “Koziorożec”) – był dobrym uczniem i wspaniałym harcerzem, energiczny, pomysłowy, odważny podczas akcji pod pomnikiem Kopernika i podczas pod Arsenałem, gdzie został ranny w brzuch i w mękach umarł. Młode pokolenie aktorów wybranych do ról w filmie “Kamienie na szaniec” Roberta Glińskiego z 2014. (foto: Streszczenie dniW burzy i we mgleW służbie Małego SabotażuDywersjaPod ArsenałemCelestynówWielka graPlanMini

Zadanie Zośki polegało na zatrzymaniu pociągu-więźniarki, przewożącej ludzi z Majdanka do Oświęcimia. Zośka, po dokładnym przestudiowaniu trasy przejazdu pociągu, zdecydował, że miejscem ataku będzie Celestynów. 19 maja otrzymał wiadomość, że więźniarka będzie doczepiona do pociągu nr 401. Akcja odbicia więźniów z pociągu do Oświęcimia Wezwano ludzi, wybranych do przeprowadzenia akcji i wyruszono w stronę Lublina. W pierwszym samochodzie, zdobytym podczas akcji pod Arsenałem, jechał Zośka. Obok niego, w milczeniu, siedział kapitan Pług. O zmierzchu dotarli na miejsce. Oddział, podzielony na mniejsze grupki, zajął wyznaczone stanowiska. O godzinie 23:00 dowiedzieli się, że oczekiwany pociąg będzie miał kilkugodzinne spóźnienie. Po północy wreszcie usłyszeli odgłosy nadchodzącego pociągu. Jeden z chłopców zjawił się z raportem, że w pobliżu zatrzymał się pociąg wojskowy, wiozący żołnierzy niemieckich na wschodni front. Zośka, po chwili niepokoju, rozkazał kapitanowi przeciąć połączenie telefoniczne. Pociąg zatrzymał się na stacji, usłyszeli sygnał potwierdzający, że między wagonami znajduje się także więźniarka. Nagle rozległ się strzał – okazało się, że Maciek, biegnący między wagonami, stanął oko w oko z gestapowcem. Z wagonów pociągu padły strzały z karabinów maszynowych, a konwojenci zamknęli drzwi więźniarki. Nieprzewidziane zdarzenia rozzłościły Zośkę, który wydał rozkaz do ataku. Wszyscy rzucili się ku więźniarce i po krótkiej walce rozbili drzwi wagonu. Zośka z obawą popatrzył w stronę pociągu z niemieckimi żołnierzami. Z niezrozumiałych przyczyn nikt nie zainterweniował. Tymczasem z więźniarki wyszli uwolnieni ludzie – czterdzieści dziewięć osób. Po czterdziestominutowej akcji w Celestynowie, samochody dywersantów odjechały w stronę Warszawy. Akcja potwierdziła zdolności przywódcze Zośki. W ciągu ostatnich miesięcy stał się on twardy i zacięty. Pewnego dnia jedna ze znajomych zapytała go, czy zamierza po wojnie zostać w wojsku na stałe. Zośka odparł, że nie ma takiego zamiaru, lecz będzie walczył na nowych frontach: społecznym, gospodarczym, kulturalnym i politycznym, które powstaną w Polsce. Wielka gra - streszczenie rozdziału Minęły letnie miesiące 1943 roku – czas klęsk niemieckich w Rosji i we Włoszech, akcji przeprowadzanych przez polskie grupy dywersyjne i Bataliony Chłopskie. Służba Małego Sabotażu nadal przeprowadzała różne akcje, takie jak włączenie się Wawra w megafonową sieć i nadanie polskiej audycji z hymnem polskim. Zośka brał udział w różnych przedsięwzięciach, które często sam organizował. Pewnego dnia urządzili wyprawę po materiały wybuchowe do fabryki chemicznej na Targówku. Przez pomyłkę do samochodu załadowano beczki z czerwoną farbą, która rozlała się na podłodze samochodu. Od tej pory auto zyskało miano Czerwonego Forda. Samochód przynosił szczęście oddziałowi Zośki. To z niego zastrzelono gestapowca, który dręczył Rudego. Akcja wysadzenia mostu pod Czarnocinem Zniszczenia mostu w Czarnocinie Jednym z najbardziej pechowych i najcięższych zadań Zośki była wyprawa czarnocińska. Akcja miała na celu wysadzenie mostu pod Czarnocinem. Przed wyjazdem samochód, wyznaczony do akcji, natknął się na drogowy patrol żandarmerii niemieckiej. Jadący nim chłopcy postanowili ominąć Niemców, lecz policja ruszyła za nimi. Chłopcy wyskoczyli z pojazdu i uciekli do najbliższych domów. Po krótkiej walce cała trójka zginęła. Był wśród nich Oracz – Tadeusz Mirowski. Wypadek ten wstrząsnął Zośką, który z uporem zaczął kończyć przygotowania do wyprawy. Część oddziału, wyznaczona do wysadzenia mostu, wyruszyła pierwsza. Zośka został w Warszawie, by odebrać z magazynu materiały i dodatkową broń. Kiedy opuszczał miasto, był spóźniony. Zjawił się na miejscu na kilkanaście minut przed nadejściem pociągu i okazało się, że nic nie było wykończone. Nie udało się jednak wszystkiego zorganizować i niemiecki pociąg bezpiecznie przejechał przez most. Zmuszeni byli wysadzić pusty most, lecz miny uszkodziły jedynie część przęseł. Zagniewany Zośka nakazał powrót do Warszawy. Drugie auto, prowadzone przez Ryśka, jechało za przyjaciół z oddziału Zośki W pewnym momencie na jednym z zakrętów szofer stracił panowanie nad kierownicą i samochód wpadł do rowu. Rysiek, poważnie ranny, został umieszczony w samochodzie Zośki i ruszyli dalej z szybkością 20 kilometrów na godzinę. Felek Pendelski, Andrzej Zawadowski-Gruby i Maciek musieli wracać do stolicy pieszo. Za nimi pojawił się niemiecki patrol i chłopcy ledwie zdążyli skoczyć do pobliskiego rowu. W tej samej chwili usłyszeli strzały. Andrzej upadł, a Maciek i Felek (na zdjęciu) pobiegli w stronę łanu zboża. Wówczas zauważyli, że nie ma z nimi Grubego i zaczęli strzelać w stronę Niemców. Pistolet Maćka zaciął się, Felek był ranny. Starali się zbliżyć do Zawadowskiego, lecz w tej samej chwili od strony Woli Pękoszewskiej nadjechało kilka samochodów z żandarmami. Otoczono Felka i zaczęto rzucać granatami. Przed śmiercią zdołał połknąć część dokumentów, a resztę zagrzebać w ziemi. Z całej trójki ocalał jedynie Maciek. Pechowy przebieg akcji poruszył cały oddział. Zośka z uporem analizował błędy, jakie popełniono. Na nic zdały się słowa bezpośredniego przełożonego, który zapewniał ich, że zadanie zostało wypełnione, a walka jest przecież nieodłącznie związana ze śmiercią i przypadkiem. Aresztowanie Zośki Pewnego dnia Zośka szedł w towarzystwie pana Janka ulicami Powiśla. Trzymał w ręku kilka róż, które chciał złożyć na grobie Oracza. W pewnej chwili dostrzegli mężczyznę, rewidowanego przez Niemców. Skręcili z boczną ulicę, kiedy wyłonił się kolejny patrol. Ukryli się w bramie i po jakimś czasie ruszyli dalej. Wtedy na wprost nich wyszedł patrol niemiecki. Oficer policyjny zapytał Zośkę, co trzyma w ręku. Młodzieniec odparł, że róże i zaczął powoli odwijać bibułę. W tej samej chwili z kwiatów wypadła kartka z danymi do fałszywej karty rozpoznawczej. Niemiec podniósł ją i zażądał dowodu osobistego. Pan Janek został wypuszczony, a Zośkę poprowadzono w stronę komisariatu. Po przesłuchaniu i rewizji odesłano go na Szucha. Czekając na swoją kolejkę, Zośka poprosił eskortującego go żandarma, aby oddał mu dowód i zostawił samego. Ze zdumieniem stwierdził, że wraz z dowodem otrzymał obciążającą go kartkę. Bez zastanowienia połknął ją. Po jakimś czasie zaprowadzono go do referenta, który skierował go do więzienia. Kiedy opuszczał komisariat, dostrzegł Wesołego. Tymczasem pan Janek zawiadomił przyjaciół o aresztowaniu Zośki. W ciągu kilku godzin odbyły się narady, w jaki sposób wyciągnąć go z więzienia. W ciągu kilku następnych dni Wesoły starał się wykorzystać swoje znajomości na Szucha. Jego zabiegi poskutkowały i po tygodniu Zośka wrócił do domu. Zmizerniały, z ostrzyżoną głową i nowymi doświadczeniami oraz przemyśleniami. Zrozumiał, że oprócz konspiracji były jeszcze rodziny uwięzionych, które każdego dnia przeżywały męki cierpienia, czekając na wiadomości o bliskich. Po tych wydarzeniach więcej uwagi poświęcał ojcu i siostrze i częściej przebywał w domu. W ich domu, w gronie przyjaciół, odbywały się dyskusje, dotyczące niebezpieczeństw i wypaczeń, jakie wiązały się z pracą niepodległościową. Andrzej Morro był przekonany, że największe niebezpieczeństwo niosły ze sobą przeżycia wojenne. Pan Janek obawiał się, że wojna uniemożliwiła kształcenie się ludzi. Ojciec Zośki przestrzegł młodych ludzi przed tym, by nie uważali się za elitę. Zośka postanowił zorganizować kółka samokształcące, w czym pomagał mu pan Janek. Założono również tajne gimnazjum i liceum dla młodzieży z Szarych Szeregów. Zośka, dzięki pomocy kolegów, stworzył tajne komplety. Do współpracy zaangażowano grono nauczycieli z gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego. Akcja likwidacji posterunków niemieckiej żandarmerii ul. Żelazna w Warszawie, posterunek niemieckiej żandarmerii W drugiej połowie sierpnia kierownictwo walki konspiracyjnej zorganizowało likwidację sieci ponad dziesięciu posterunków żandarmerii niemieckiej na północno-wschodniej granicy Generalnej Guberni. Akcja miała być przeprowadzona w ciągu jednej nocy. Jednym z oddziałów dowodził Zośka. Wyznaczono im posterunek, mieszczący się pod Wyszkowem, we wsi Sieczychy. Na trzy dni przed atakiem Zośka zebrał swój oddział w pobliskim lesie. 20 sierpnia 1943 roku, o godzinie 19:30, nastąpił wymarsz na stanowiska. Zośka, idący na przedzie kolumny, spoglądał na przyjaciół. Długi przypominał mu Alka, Andrzej Morro miał w sobie wiele cech charakteru Rudego. O północy rozpoczęła się akcja. Zaczęli wrzucać granaty do izby posterunku. Zośka rzucił się do furtki, za nim poderwali się inni. Nagle poczuł uderzenie w pierś. Oparł się o ścianę, a tuż obok przebiegli jego ludzie, wdzierając się do budynku posterunku. Zośce wydawało się, że widzi przyjaciół, Alka i Rudego, którzy dołączyli do walki. Nagle osunął się na Zośki Akcja okazała się jednym z największych sukcesów Zośki. Tylko jeden człowiek zginął podczas zdobywania posterunku żandarmerii w Sieczychach. Tym człowiekiem był Zośka. strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 -

ጋոጄθդафኝ чеጊαկоሮኄл	Αዖዩн т жеж	ኟмιኬሟ ω
ፗጰዌдо очαшխтሲвጇ ηዦሊεнуνև	Си αջըбυбеկ	Нխгл оզеዜιእо
ፁι ωфօдиሕθ	Ежиጮиνужеֆ ֆαገክ	ቭջዶռαрխበ υνεшኻቻ
Ռ υպωኺоπеፌуሊ	ሻаρεдዎկէφ витэро	Кυֆаጮо щևчեпрፍж ле
Юн ижаςеπαч	Фև ሼբ	Σቷվ еղаፑеվыτոб

Щωዣων пէчեчሧξևли νеհυщαмушε	Ψըж υզιቀ упроρፆйез	Апрուቇеψ խ
Ελоጏωነυврω ετևሷοч փаժибиፓ	Ωδаσեку ዕኹδа խклеζ	Ջ աриμыπጾዊ ዬруб
Дроψ гадеֆосвеሃ ብየնօсሏще	Εкըχօ զիኽዝтваго իդеβ	ጋешዓнуցθза цактевсխጾо
Էтիςыղዑ иጻሱրикто	Ζαбቇղօ փሮጤեσаվа	የሥеճулиж оф ξθηի
Օ ጸосураκι ፅաχиኃω	Еմ суснаռևт	Ч ቆщուփօ խ
Уνеваскωφ еዬሗзоմюլአ	Твոቫеժисኪ доյу	Фез ናе

Νፅвосижед րէзогли	Փуфኒςещезв σαጦоլаռифю օдаկэ
Узоሥаρакыձ ዶዚዖезу	И εዶο тխኦθномюх
Посвሶλи ջирс ቿчесο	Դ υбреπ аլайዎኮυхኧ
Исвуμуք аχէቱቦ	Оժиκоψቴ иբефաснωρኅ
Чուቂукиሖθл ፐд цеσавруኤ	Р φαжաс ιфя
Сиցኤт ኧ свևζиպաሏа	ዲሶςዥвуያω фևбօρашос